Dokumentacja medyczna – upoważnieni i byli małżonkowie

Podstawa prawna

Prawo pacjenta do dostępu do dokumentacji medycznej zostało uregulowane przez Ustawę o Prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Jest to prawo powszechne, niezbywalne, trwałe o charakterze prywatnym i osobistym. Oznacza to, że pacjent nie może zostać pozbawiony tego prawa przez jakiekolwiek działania i zaniechania.

Art.  23. [Prawo do dostępu do dokumentacji medycznej]

1. Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych.

2. Dane zawarte w dokumentacji medycznej podlegają ochronie określonej w niniejszej ustawie oraz w przepisach odrębnych.

Prawo to zostało ponadto zagwarantowane przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej (dalej „Konstytucja”) w art. 47, gdzie wskazuje się na prawo do ochrony prywatności oraz w art. 51 ust 1 Konstytucji, zgodnie z którym: „nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby”.

Z kolei, art. 13 Ustawy o Prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta zobowiązuje osoby wykonujące zawód medyczny do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem i uzyskanych przez nie w związku z wykonywaniem zawodu.

Co zawiera dokumentacja medyczna pacjenta

Zakres zawartości medycznej został wskazany w art. 25 Ustawy o Prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta zgodnie z którym w dokumentacji medycznej musi znajdować się co najmniej: oznaczenie pacjenta pozwalające na jego identyfikację (w tym: imię i nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL, a w przypadku jego braku, to rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość), oznaczenie płci, adres zamieszkania oraz dokładne oznaczenie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych.

Jeżeli zaś pacjent jest osobą małoletnią lub całkowicie ubezwłasnowolnioną albo nie jest zdolny do świadomego wyrażenia swojej zgody, to wówczas należy wskazać imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego tej osoby wraz z jego adresem zamieszkania.

Ponadto dokumentacja medyczna zawiera takie informacje jak: opis stanu zdrowia pacjenta i udzielonych mu świadczeń zdrowotnych, a także datę sporządzenia.

Upoważnienie do dokumentacji medycznej

Prawo to można również zrealizować poprzez wyznaczenie osoby upoważnionej, działającej w imieniu pacjenta.

Ważne!  Pacjent ma prawo dostępu do dokumentacji medycznej i treści w niej zawartych, nie ma zaś prawa do dokumentacji, która pomimo, że dotyczy jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych, to nie stanowi jego własności.

Wniosek o dostęp do dokumentacji

Ustawodawca nie określił zarówno terminu do złożenia wniosku oraz jego formy. Ponadto nie uzależnił prawa dostępu do dokumentacji od uzasadnienia wniosku. Wobec tego, należy przyjąć, że wniosek ten można złożyć w dowolny sposób, w tym na przykład poprzez osobistą wizytę u podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych.

Naruszenie prawa pacjenta

Ograniczenie formy składania wniosku o udostępnienie dokumentacji stanowi naruszenie prawa pacjenta przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych. Zgodnie z omawianą ustawą nie ma podstaw do ograniczenia formy żądania. Wybór tej formy należy do pacjenta.

Czy strajk może ograniczyć prawo do dostępu do dokumentacji medycznej

Udział w strajku oraz inne okoliczności polegające na zaprzestaniu udzielenia świadczeń zdrowotnych nie uzasadniają odmowy dostępu do dokumentacji pacjentowi.

Wypowiedział się na ten temat WSA w Warszawie w orzeczeniu z dnia 16 września 2015 r. zgodnie z którym: „Należy tak zorganizować działalność przychodni, jej zakończenie, czy też choćby chwilowe zamknięcie, żeby pacjenci mogli mieć dostęp do swojej dokumentacji medycznej”.

Podobny pogląd wyraził WSA w Warszawie w Wyroku z 28 października 2015 r., w sprawie VII SA/Wa 1565/15, zgodnie z którym: „Realizacja prawa pacjenta dostępu do dokumentacji medycznej nie może być w żaden sposób ograniczona bądź utrudniona przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, także w sytuacji zaprzestania udzielania świadczeń zdrowotnych w wyniku uczestniczenia w legalnej akcji protestacyjnej.”

Tak więc, ograniczenie dostępu do dokumentacji medycznej poprzez zamknięcie podmiotu leczniczego stanowi naruszenie prawa pacjenta.  

Czy po ustaniu małżeństwa małżonek/małżonka zachowuje prawo wglądu do Twojej dokumentacji medycznej

Upoważnienie dostępu do dokumentacji medycznej jest bezterminowe, chyba że co innego wynika z jego treści. Ponadto istotne jest, że prawo wglądu do dokumentacji medycznej nie wygasa z chwilą śmierci pacjenta.

Dlatego chcąc pozbawić osobę upoważnioną (w tym również swojego byłego małżonka/małżonkę) prawa do wglądu do Twojej dokumentacji medycznej, pamiętaj, aby cofnąć swoje upoważnienie. Możesz tego dokonać w każdym momencie oraz w dowolnej formie, co zostaje odnotowane w Twojej dokumentacji.

autor: apl. adw. Eliza Cholewa