Czynny Żal

Czynny żal jest specjalną instytucją prawną, która umożliwia uniknięcie odpowiedzialności karnej w niektórych sytuacjach. Ustawodawca zdecydował, że chce “premiować” podatników, którzy sami zauważą swoje błędy – przestępstwa skarbowe lub wykroczenia i przyznają się do nich, jednocześni odpowiednio naprawiając to co się stało.

Czynny żal został opisany w art. 16 kodeksu karnego skarbowego, który stwierdza, że nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

Dodatkowo ustawodawca wymaga, by uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym. Jeżeli czyn zabroniony nie polega na uszczupleniu tej należności, a orzeczenie przepadku przedmiotów jest obowiązkowe, sprawca powinien złożyć te przedmioty, natomiast w razie niemożności ich złożenia – uiścić ich równowartość pieniężną; nie nakłada się obowiązku uiszczenia ich równowartości pieniężnej, jeżeli przepadek dotyczy przedmiotów.

Czynny żal może być dokonany w formie pisemnej, albo przekazany ustnie do protokołu.

Uwaga: czynny żal nie zawsze można złożyć. Dokładniej nie spełni on swojej roli w dwóch sytacjach: obiektywnej sytuacji czasowej lub konkretnych sprawców, gdzie:

czynny żal nie będzie miał zastosowania do sprawcy, który:
1) kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego;
2) wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego;
3) zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierował, chyba że zawiadomienia, o którym mowa w § 1, dokonał ze wszystkimi członkami grupy lub związku;
4) nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony

a także zawiadomienie o czynnym żalu, będzie bezskuteczne, jeżeli zostało żłożone:
w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego;
2) po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.